SI Dilemma: Druk op korte termijn beheren met drijvende krachten op lange termijn

Laten we er niet omheen draaien: duurzaam beleggen kreeg in 2022 een aantal forse uitdagingen voor de kiezen. Ten eerste gaf de energiecrisis een nieuwe impuls aan fossiele brandstoffen en zelfs aan steenkool, doordat de gasprijzen de pan uit rezen, mede door de sancties tegen Rusland. De energiesector presteerde sterk, terwijl groeiaandelen achterbleven. Duurzaamheid verschoof namelijk wat naar de achtergrond, doordat beleggers kozen voor een ‘nood breekt wet’-benadering.

Ten tweede is er de nodige weerstand tegen duurzaam beleggen, vooral in de Verenigde Staten (VS). Het hele ESG-thema is daar sterk gepolitiseerd, waarbij de anti-ESG-beweging het hardste schreeuwt. De directe gevolgen van deze beweging bleven beperkt tot door de overheid gefinancierde investeringen in de Republikeinse staten waar het anti-ESG-sentiment de overhand had. De meeste beleggingsstrategieën zijn hier niet rechtstreeks door beïnvloed, maar meer indirect via reputatie en politieke associatie. Dit effect moeten we waarschijnlijk niet onderschatten.

Ten derde wordt greenwashing nu gezien als een nog groter risico, omdat sommige grote vermogensbeheerders ervan zijn beticht hun prestaties op het gebied van duurzaam beleggen te overdrijven. Dit heeft ertoe geleid dat sommige van deze vermogensbeheerders hun steun voor wereldwijde initiatieven, zoals de Net Zero Asset Manager Alliance, hebben ingetrokken. Maar het leidde ook tot green bleaching (ook wel grey washing genoemd), wat betekent dat de werkelijke duurzaamheidskenmerken van beleggingsstrategieën juist worden afgezwakt. En ook dat is geen goede ontwikkeling.

Tot slot legt nieuwe regelgeving van de Europese Unie (EU) de bewijslast voor de duurzaamheid van een beleggingsproduct bij de strategieën en mandaten zelf, terwijl beleggingsproducten zonder ESG-integratie niet met al dat extra werk worden opgezadeld. Dat lijkt niet echt eerlijk.

Duurzaam beleggen wordt echter duidelijk ondersteund door drie drijvende krachten op lange termijn. Ten eerste worden duurzaamheidskwesties – de klimaatverandering voorop – financieel gezien steeds relevanter voor bedrijven, en daarmee ook voor beleggers. De succesvolle invoering van duurzame alternatieven voor traditionele niet-duurzame oplossingen heeft een grote impact op bedrijfsprocessen en eindmarkten.

Dit is onder meer te zien bij de opwekking van elektriciteit, dankzij de groei van hernieuwbare energiebronnen, maar ook in de auto- en voedselindustrie. Sterker nog, veruit de meeste bedrijfstakken hebben nu op een of andere manier te maken met duurzaamheid, terwijl beleggers het tien jaar geleden misschien nog negeerden. Vandaag de dag is dat echt geen optie meer.

Ik merk ook heel sterk dat de wensen en verwachtingen van klanten en de maatschappij voor de manier waarop de financiële sector omgaat met duurzaamheidskwesties omhoog gaan. Uit de recente Global Climate Survey van Robeco blijkt dat niet alleen klimaatverandering nu al een centrale rol speelt in het beleggingsbeleid van zeven op de tien institutionele beleggers, maar ook dat 66% aangeeft dat biodiversiteit de komende twee jaar een belangrijke of centrale rol gaat spelen in het beleggingsbeleid en dat dit bij 48% nu al het geval is. Dat is een enorme stijging ten opzichte van twee jaar geleden, toen het bij 16% een belangrijke rol speelde en bij 5% een centrale rol. De implementatie van dat beleid staat nog in de kinderschoenen, maar het is overduidelijk dat beleggers hun leveranciers onder druk zetten om deze kwesties te integreren in hun beleggingsstrategieën.

En tot slot iets dat op korte termijn als hinderlijk wordt ervaren, maar op lange termijn een drijvende kracht is: regelgeving. De EU geeft het goede voorbeeld en Azië en Latijns-Amerika volgen. In de VS krijgt de weerstand tegen duurzaam beleggen in bepaalde Amerikaanse staten veel media-aandacht, maar vanuit de federale wetgeving komt er juist meer steun voor ESG.

De Securities and Exchange Commission (SEC) komt uiterlijk eind dit jaar met definitieve regels voor de informatieverstrekking over duurzaamheid door bedrijven. Het doel hiervan is dat beleggers meer informatie krijgen over klimaatgerelateerde risico's voor bedrijven waarvan redelijkerwijs mag worden aangenomen dat ze een materiële impact op hun activiteiten hebben. De nieuwe rapportageregels voor bedrijven zijn een primeur in de VS; belangrijk is dat ze waarschijnlijk vereisen dat bedrijven rapporteren over de uitstoot van broeikasgassen en over de impact van klimaatgerelateerde risico's op hun jaarrekening.

Voor de meeste institutionele beleggers is het negeren, of niet integreren, van duurzaamheid dan ook geen optie meer. Afhankelijk van waar hun klanten zich bevinden in het duurzaamheidstraject, integreren ze geleidelijk materiële ESG-kwesties in hun beleggingen, implementeren ze hun eigen opvattingen over duurzaamheid, en zoeken ze naar manieren om hun impact op de echte wereld te vergroten.

Onder klanten blijft de belangstelling onverminderd groot. Zelfs in deze uitdagende tijden is duurzaamheid nog altijd een onderwerp dat hoog op de agenda staat van bijna al onze klanten. En als we onze blik werpen op een nog kortere periode, namelijk het eerste kwartaal van 2023, zien we dat de ESG-performance wereldwijd is verbeterd, en dat de fondsstromen nog steeds sterker waren dan voor traditionele strategieën. Robeco zag het aandeel van op maat gemaakte duurzame strategieën in het totale beheerde vermogen in 2022 stijgen tot 22%, tegenover 20% eind 2021 (en slechts 6% in 2017).

Dit jaar houd ik me al 20 jaar bezig met ESG-integratie en duurzaam beleggen. In die twee decennia hebben we wel vaker perioden van kortstondige volatiliteit gekend – die we allemaal hebben doorstaan. Mijn overtuiging blijft dan ook even sterk als altijd. Duurzaam beleggen drijft mee op de golven van de financiële markten, en is zonder meer een blijvertje.

P.S. ‘Overtuiging’ is het woord dat ik in ons nieuwe boek ‘Quantifying sustainability’ – waar mijn tienerdochter Hannah ook in staat – gebruik om mijn benadering voor duurzaam beleggen te beschrijven. Er wordt gezegd dat duurzaam beleggen draait om het beschermen van de volgende generatie, dus hier is de mijne!