Sterke bedrijfswinsten stuwen aandelen naar nieuwe pieken

De Amerikaanse S&P 500 Index steeg in oktober met 7% en bereikte daarmee een nieuw record, dankzij een sterk winstseizoen over het derde kwartaal. Maar liefst 83% van de indexnamen wist namelijk de verwachtingen van analisten te overtreffen. De wereldwijde MSCI World Index ging 5,8% omhoog.

Deze stijging kwam tot stand ondanks zorgen over hogere energieprijzen die de koopkracht van consumenten aantasten, lagere groei in China en de inversie aan het lange eind van de Amerikaanse yield curve – traditioneel hét waarschuwingssignaal voor een ophanden zijnde vertraging.

Onrust op de obligatiemarkt kan een slecht voorteken zijn voor groeiaandelen, aangezien die heel gevoelig zijn voor verwachte renteverhogingen, verslechterende inflatieverwachtingen en de afbouw van stimuleringsprogramma's door centrale banken. In theorie zijn al deze scenario's negatief voor de contante waarde van toekomstige winsten.

“Eind oktober liep de rente aan het korte eind van de Amerikaanse curve flink op, wat resulteerde in een bear flattener”, zegt Peter van der Welle, strateeg in het multi-assetteam van Robeco. “Aan het zeer lange eind van de curve was zelfs sprake van inversie, wat een veeg teken kan zijn voor de economische cyclus.”

“Vanwege het rondwarende inflatiespook zijn de verwachtingen voor renteverhogingen en balansverkleining door centrale banken naar voren gehaald. Historisch gezien bestaat er een positieve correlatie tussen de vorm van de yield curve en de daaropvolgende winstverwachtingen.”

Volgens Van der Welle zijn er drie redenen waarom aandelen zich hierdoor niet uit het veld lieten slaan, met de opmars van Amerikaanse bedrijven voorop.

“Ten eerste blijkt uit de winstcijfers over het derde kwartaal dat bedrijven over het algemeen niet gehinderd worden door de stijgende inkoopkosten. Sterker nog, de winstmarges liepen tegen alle verwachtingen in zelfs op naar 12,4%”, zegt hij. “In tegenstelling tot het vorige winstseizoen lokte het hoge percentage bedrijven in de S&P 500 dat de verwachtingen overtrof (83%) nu wel een positieve reactie van de aandelenkoersen uit.”

“Ten tweede is de Amerikaanse reële rente nog altijd zeer negatief, ondanks de onrust op de obligatiemarkt, wat de hoge koers-winstverhoudingen op de aandelenmarkt blijft ondersteunen. Ten derde is het groeisignaal van de afvlakkende yield curve mogelijk niet sterk genoeg, omdat ook technische factoren hier een rol in spelen, zoals aankopen door derivatenhandelaars en aanzienlijke herbalancering aan het eind van de maand.”

De aandelenstijgingen zijn vooral te danken aan herstellende winstcijfers door de inhaalvraag van consumenten nu de Covid-19-lockdowns grotendeels zijn opgeheven. En ze hebben meer dan genoeg geld om uit te geven.

“In ontwikkelde markten zijn de vooruitzichten voor de consument nog altijd rooskleurig, dankzij verbeterende vooruitzichten voor de arbeidsmarkt, de huidige hoeveelheid overtollig spaargeld en het historisch hoge nettovermogen van huishoudens”, zegt Van der Welle. “Dit alles moet de topline-groei van bedrijven ondersteunen.”

Er zijn echter ook de nodige negatieve factoren, aangevoerd door de hogere energieprijzen, die de koopkracht aantasten, en de problemen in China, dat als op een na grootste economie ter wereld en motor van de wereldwijde groei een grote invloed heeft.

“Een afnemend consumentenvertrouwen wijst erop dat een deel van de consumenten nerveus begint te worden over de hoge prijzen voor energie en consumentengoederen”, zegt Van der Welle. “Bovendien vertoont de Chinese economie, goed voor 30% van de wereldwijde groei, tekenen van sterkere krimp.”

“Er zijn vooralsnog geen tekenen die wijzen op krachtige monetaire verruiming om de huidige vertraging tegen te gaan, die het gevolg is van strengere regelgeving in China en de energiecrisis. Dit blijft voor de korte termijn dan ook zeker een punt van zorg voor ons.”

“De kans bestaat dat de markt dit risico onderwaardeert, want een krimpende Chinese groei heeft indirect zijn weerslag op de wereldwijde aandelenmarkten. Zo halen sommige bedrijven uit opkomende markten maar liefst 25-45% van hun inkomsten uit China. Maar zelfs in de Verenigde Staten (VS) blijven bepaalde sectoren niet buiten schot, omdat ook daar een fors deel van de inkomsten afkomstig is uit China.”

En dan is er ook nog de langverwachte afbouw van de steunmaatregelen die economieën draaiende hielden tijdens de pandemie. “Er bestaat een sterke correlatie tussen de balans van centrale banken en de performance van aandelenmarkten, aangedreven door de onderliggende groei van koers-winstverhoudingen in het voorbije decennium”, aldus Van der Welle.

“Nu de Federal Reserve (Fed) waarschijnlijk half november gaat beginnen met het afbouwen van haar obligatieaankopen, komt er langzaam maar zeker een einde aan de periode van een haast ongelimiteerd liquiditeitsoverschot. Andere centrale banken uit ontwikkelde markten beginnen zelfs al met het verhogen van de beleidsrente.”

“Al met al moeten beleggers profiteren van de rally zolang het kan, maar ze moeten er wel rekening mee houden dat de negatieve marcofactoren uiteindelijk de overhand krijgen”, zegt hij.

“Voor de komende zes tot twaalf maanden verwachten we dat de aandelenwaarderingen gevoeliger worden voor een lichte stijging van de reële rente”, zegt Van der Welle. “Absoluut gezien lijken de waarderingen nog altijd bijzonder hoog, met op dit moment een Shiller CAPE-ratio van 39. Alleen op het toppunt van de IT-bubbel in 2000 lag dit cijfer ooit eerder zo hoog.”

“In tegenstelling tot toen is de verwachting nu dat de reële rente laag blijft, terwijl de risicopremies veel hoger zijn dan in 2000. Dat beperkt het neerwaartse risico. Toch vergroten wij onze aandelenexposure pas als de Fed meer duidelijkheid heeft gegeven, de Chinese kredietimpuls een bodem bereikt, en de stagflatieangst op de obligatiemarkt afneemt.”