Good COP, bad COP? Onze hoop op concrete actie bij COP26

De 26e editie van de Conference of the Parties van de United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC) – of simpelweg COP26 – vindt van 1 tot en met 12 november plaats in het Schotse Glasgow. De conferentie wordt bijgewoond door leiders van over de hele wereld en is de eerste formele evaluatie van het klimaatbeleid van landen sinds het historische Akkoord van Parijs in 2015.

Deze top volgt na de keiharde waarschuwing van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) dat de strijd tegen de opwarming van de aarde 'code rood' is voor de mensheid. Het rapport, gepubliceerd op 9 augustus, waarschuwde dat de aarde sinds 1850 maar liefst 1,09 graden Celsius warmer is geworden. De effecten daarvan zijn duidelijk te zien aan hevige bosbranden, steeds extremere weersomstandigheden en smeltende ijskappen.

De afgelopen vijf jaar waren de warmste ooit gemeten en daarom is het nog belangrijker om de uitstoot van broeikasgassen sterk terug te dringen voordat de klimaatschade onomkeerbaar is. Zo staat te lezen in het rapport. Het Akkoord van Parijs roept landen op om de opwarming van de aarde tot het jaar 2100 te beperken tot maximaal twee graden Celsius boven het pre-industriële niveau, en liefst tot anderhalve graad. Alle 196 leden van de UNFCCC hebben het akkoord ondertekend. Om het doel inderdaad te bereiken moet de wereld in 2050 CO₂-neutraal zijn.

Komen de wereldleiders met daadkrachtige maatregelen als het er echt op aankomt? Er zijn vier doelen: opgesteld voor COP26: (1) bereik CO₂-neutraliteit in 2050 om een maximale temperatuurstijging van 1,5 graden binnen handbereik te houden; (2) bescherm mensen en natuur tegen de gevolgen van klimaatverandering; (3) breng de financiering van klimaatactie op gang; en (4) werk samen aan oplossingen.

Op basis van deze wensenlijst zegt Lucian Peppelenbos, klimaatstrateeg bij Robeco, dat beleggers hopen op vier dingen:

Landen moeten het tempo van hun decarbonisatieproces opvoeren op basis van het zogeheten ratchet mechanism – de uitstoot moet steeds sneller worden teruggebracht om een netto-uitstoot van nul te bereiken. Robeco heeft een eigen route uitgestippeld om in 2050 CO₂-neutraal te zijn in alle beleggingsstrategieën, met behulp van het raamwerk van de Net Zero Asset Manager’s Alliance.

“De kloof tussen beleid en ambitie is een factor 100”, zegt hij. “Op dit moment leiden de toezeggingen voor 2030 tot een uitstootreductie van slechts 0,5%, terwijl een reductie van 50% nodig is om onder de grens van anderhalve graad te blijven. Het is dus een goede COP als toezeggingen worden gedaan om de uitstoot met ten minste 25% terug te dringen voor 2030. Dan ligt de wereld in ieder geval op koers om de temperatuurstijging te beperken tot twee graden.”

Meer dan de helft van de uitgestoten broeikasgassen wordt opgenomen door de natuur. Bossen, grond en oceanen zijn dan ook onze beste bondgenoten in de strijd tegen de opwarming van de aarde. En ze spelen een cruciale rol in het oplossen van de biodiversiteitscrisis. Het beschermen en herstellen van de natuur kan worden gestimuleerd door financiering uit emissierechten. Robeco heeft strategieën opgesteld en engagementprogramma’s opgezet om de decarbonisatie aan te jagen en ontbossing en verlies aan biodiversiteit tegen te gaan.

“Een handel in emissierechten tussen landen en duidelijke regels voor vrijwillige CO₂-markten zijn essentieel om op korte termijn kosteneffectieve actie, zoals het tegengaan van ontbossing, op te voeren”, zegt Peppelenbos. “Het is een goede COP als landen een overeenkomst sluiten die de uitvoering van Artikel 6 van het Akkoord van Parijs mogelijk maakt. Dat artikel is gericht op internationale samenwerking via CO₂-markten.”

Het Akkoord van Parijs streeft ernaar een geldstroom op gang te brengen van rijke naar arme landen om daarmee USD 100 miljard per jaar te mobiliseren voor klimaatactie. Dit is een van de meest controversiële elementen van het akkoord, omdat dit doel ver buiten bereik zou liggen. Robeco biedt klimaat- en thematische fondsen die het mogelijk maken om te beleggen in klimaatoplossingen via mainstream aandelen en credits, groene obligaties en de Duurzame Ontwikkelingsdoelen.

“De opwarming van de aarde is historisch gezien vooral veroorzaakt door ontwikkelde markten, maar de kosten komen voornamelijk op het bordje van opkomende markten”, zegt Peppelenbos. “Daarom hebben landen in 2009 de afspraak gemaakt over de USD 100 miljard per jaar aan financiering. Deze toezegging is helaas niet waargemaakt. Het is dan ook een goede COP als een deal wordt gesloten voor de financiering na 2020.”

Op dit moment vindt de rapportage nog willekeurig en op vrijwillige basis plaats. Dit jaar zien we dat er sterk wordt aangedrongen op wereldwijde standaardisering van klimaatrapportages en om die verplicht te maken. Robeco rapporteert al standaard over de CO₂-exposure van de beleggingen die het beheert, aan de hand van de richtlijnen van de Taskforce on Carbon-related Financial Disclosures (TCFD). Onze beleggingsteams maken bovendien gebruik van de uitstootcijfers van de bedrijven waarin ze beleggen.

“Dit kan al op ondersteuning van de G7-landen rekenen en wordt verder gestimuleerd door de nieuwe Sustainable Finance Disclosure Regulation en Taxonomy van de Europese Unie, die de rapportage in deze 27 landen standaardiseren”, zegt Peppelenbos. “Wij verlangen al klimaatrapportages van bedrijven in ons beleggingsproces. Het is een goede COP als klimaatrapportage over de hele wereld verplicht wordt.”

Robeco maakt tijdens COP26 een reeks van vijf filmpjes waarin we bespreken of de top een gamechanger is en of er voortgang wordt geboekt in de strijd tegen de opwarming van de aarde. U kunt deze filmpjes en andere relevante verhalen bekijken op onze COP26-landingspagina.