Indices insights: Sluiten ESG-ratings goed aan bij populaire thematische impactfondsen?

In de praktijk wordt duurzaam beleggen vaak geassocieerd met het beperken van de exposure naar ESG-risico's. Maar wij zien dat onze klanten hun focus juist steeds meer verleggen naar impactbeleggen. Met deze benadering kunnen ze controversiële bedrijven met een negatieve impact op milieu en maatschappij vermijden en tegelijkertijd beleggen in bedrijven met positieve oplossingen voor duurzame economische groei, maatschappelijke inclusie en bescherming van het milieu. ESG-ratings zijn nog altijd de belangrijkste maatstaf als het gaat om duurzaam beleggen en daarom hebben we eens onderzocht of die ratings wel een passende richtsnoer zijn voor beleggers die positieve impact nastreven. Of zou er misschien een beter alternatief zijn?

In het eerste ‘Indices insights’-artikel¹ namen we de duurzaamheidsscores onder de loep van bedrijven die door grote institutionele vermogensbeheerders expliciet worden aangemerkt als schadelijk voor de maatschappij. Uit onze analyse kwam naar voren dat de relatie tussen de bedrijven op uitsluitingslijsten en hun ESG-ratings zwak is. Aan de andere kant hadden diezelfde uitgesloten aandelen wel een negatieve Robeco SDG-score. Onze conclusie was dan ook dat beleggers beter die laatste maatstaf kunnen gebruiken als ze hun portefeuilles willen afstemmen op positieve impact.

Daarna hebben we ons onderzoek uitgebreid naar externe thematische impactfondsen. Deze fondsen zijn veelal ontwikkeld om beleggers gespreide exposure te bieden naar bedrijven die worden geassocieerd met een positieve bijdrage aan een specifiek thema, zoals schone energie, duurzame watervoorziening of gezondheid. Dat biedt ons een andere insteek om te testen of beschikbare ESG-ratings wel de maatschappelijke impact van hun onderliggende beleggingen goed in kaart kunnen brengen.

In onze evaluatie zagen we een zwakke relatie tussen de bedrijven in deze thematische impactfondsen en de ESG-ratings van die bedrijven, in lijn met de bevindingen in ons eerste artikel. En net als in ons vorige onderzoek zagen we ook nu weer dat de relatie veel sterker was als we een maatstaf op basis van de SDG's gebruikten.

Zo is in Figuur 1 te zien dat 25% van de bedrijven in onze steekproefgroep van populaire thematische impactfondsen van externe partijen met een focus op schone energie, een hoog ESG-risico zou hebben, volgens Sustainalytics. En nog eens 50% van de belangen scoorde slechts neutraal op ESG-risico. Het beeld wordt wel iets beter als we gebruikmaken van ESG-ratings van MSCI, maar alsnog blijven de meeste aandelen steken op een gemiddelde ESG-score (BB, BBB of A), of worden ze gezien als achterblijvers (CCC en B).

Daarentegen heeft een ruime meerderheid (meer dan 80%) van de onderliggende beleggingen een positieve Robeco SDG-score, in lijn met hun positieve impact op schone energie. Een vergelijkbare trend tekent zich af als we kijken naar onze steekproefgroep van populaire thematische impactfondsen van externe partijen met een focus op duurzame watervoorziening of gezondheid.

Voor onze analyse hebben we gekeken naar de belangen in enkele van de grootste en meest populaire thematische impactfondsen. We richtten ons op drie veelgebruikte thema's (schone energie, duurzame watervoorziening en gezondheid) in het segment van duurzaam beleggen dat bestaat uit fondsen en ETF's met een aanzienlijk track record en vermogen.

Specifieker hebben we thematische impactfondsen geselecteerd met een goede of uitstekende duurzaamheidsrating van Morningstar: de fondsen met een score van 3, 4 of 5 op een vijfpuntsschaal. Daarna hebben we fondsen toegevoegd met vergelijkbare focusgebieden die geen duurzaamheidsscore van Morningstar hebben. Uit deze groep hebben we alleen de fondsen gekozen met een aanzienlijk beheerd vermogen (USD 350 miljoen of meer) en een track record van minimaal vier jaar.

In totaal hebben we de belangen van 14 verschillende fondsen/ETF's geanalyseerd, wat neerkwam op 598 afzonderlijke bedrijven. Tabel 1 geeft een overzicht van deze fondsen/ETF's.

Van ieder aandeel in deze impactfondsen hebben we de duurzaamheidsscore geanalyseerd aan de hand van drie dataleveranciers, te weten de Robeco SDG-scores op basis van ons zelfontwikkelde SDG-raamwerk, de ESG-ratings van MSCI, en de ESG-risicoratings van Sustainalytics. We merken hierbij op dat deze drie dataleveranciers allemaal een andere benadering gebruiken voor hun scoringsmethode en dat hun duurzaamheidsscores niet direct met elkaar te vergelijken zijn.

De duurzaamheidsscores maken duidelijk onderscheid tussen bedrijven met een negatieve, neutrale of positieve impact op de maatschappij (Robeco SDG-scores), bedrijven die worden gezien als achterblijvers of leiders op ESG-gebied (ESG-rating van MSCI), en bedrijven met een hoog, neutraal of laag ESG-risico (ESG-risicorating van Sustainalytics).

Zo wordt voor de Robeco SDG-scores en de ESG-ratings van MSCI een categoriale schaal toegepast, die respectievelijk loopt van -3 tot +3 en van CCC tot AAA. De ESG-risicoratings van Sustainalytics wijzen een kwantitatieve risicoscore toe die wordt gebruikt om een bedrijf in een van de vijf risicocategorieën te plaatsen, uiteenlopend van ernstig tot verwaarloosbaar. Dit is samengevat in Tabel 2.

Deze analyse versterkt onze visie dat ESG-ratings de impact van bedrijven op de maatschappij niet effectief vaststellen. Wij zijn van mening dat een ESG-benadering beleggers in staat stelt hun portefeuilles af te stemmen op positieve impact, door wel te beleggen in bedrijven met een positieve bijdrage aan die SDG's en niet te beleggen in bedrijven met een negatieve bijdrage.

In het volgende artikel in de reeks ‘Indices insights’ werpen we een blik op de manier waarop het integreren van duurzaamheid in het beleggingsproces van een passieve strategie het risico-rendementsprofiel kan beïnvloeden. In ons onderzoek richten we ons specifiek op verkleining van de CO2-voetafdruk en SDG-integratie.

¹ Huij, J., Lansdorp, S., & Van Zanten, J., februari 2022, “Indices insights: Do ESG ratings align with the values of large investors?”, Robeco-artikel.