Dit soort kwesties levert niet alleen problemen op voor de maatschappij en het milieu, maar heeft bij een ontoereikende aanpak ook een reële impact op bedrijven. En deze impact komt niet alleen naar voren tijdens een crisis, zoals wel bleek uit de gedwongen sluiting van vleesverpakkingsbedrijven na een interne golf van Covid-19-besmettingen. Door de grote voetafdruk van de bio-industrie ontstaat waarschijnlijk ook een negatief financieel effect, omdat de sector in hoge mate bijdraagt aan klimaatverandering en steeds meer te maken krijgt met regelgeving en financieel toezicht.
Gelukkig is het niet alleen maar kommer en kwel. We zien ook ondernemingen die profiteren van de kansen die nieuwe manieren van landbouw bieden. Toch moet innovatie wel worden aangemoedigd in deze sector, die meer dan 11.000 jaar geleden ontstond met de domesticatie van de eerste schapen en geiten.
Een overzicht van drie jaar engagement in de vleesketen
Vleesconsumptie exponentieel gestegen sinds 1960
Voedselconsumptie en bijbehorende productiepatronen zijn bepalend voor zowel onze gezondheid als die van de aarde. Bevolkingsgroei, toenemende welvaart en klimaatverandering: het zijn slechts enkele van de factoren die de komende jaren een drastisch effect zullen hebben op het wereldwijde voedselsysteem. Sinds de jaren zestig van de vorige eeuw is de vleesproductie exponentieel gegroeid, waarbij het grootste deel van de stijging is toe te schrijven aan vlees van pluimvee, varkens en runderen.
Sinds 2014 consumeert een persoon gemiddeld ongeveer 43 kilo vlees per jaar. Voor Europeanen en Noord-Amerikanen is dit met een consumptie van respectievelijk 80 en 110 kilo zelfs ruim het dubbele daarvan. Dit mondiale gemiddelde zal naar verwachting nog verder stijgen, omdat soortgelijke veranderingen in bevolkingsgroei, inkomens en verstedelijking eerder ook al leidden tot een toenemende vraag naar vlees en dierlijke producten.
Volgens ramingen zorgt de agrarische sector wereldwijd voor de op een na grootste uitstoot van broeikasgassen. Gemiddeld genomen produceert één koe 85 kilo methaan per jaar. Om de uitstoot terug te dringen, de gezondheid te verbeteren en meer mensen te voeden is dringend een radicaal andere koers nodig. Alleen dan halen we in 2030 de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG's) van de Verenigde Naties en het Akkoord van Parijs.
De grootste uitdagingen en onze verwachtingen
De vleesindustrie heeft te maken met grote problemen, zoals beperkingen aan natuurlijke hulpbronnen, de milieu-impact van grootschalige productie, en het effect op de gezondheid van consumenten door de verspreiding van ziekten bij de mens als gevolg van resistentie van dieren tegen antibiotica. En tot slot zijn er om gezondheidsredenen zorgen over de overconsumptie van vlees door consumenten in het algemeen.
Voor dit engagementthema hebben we een raamwerk van indicatoren samengesteld dat bestaat uit de volgende doelstellingen: dierenwelzijn, naleving van arbeidsrechten, beheer van productkwaliteit en veiligheid, en innovatiemanagement.
Dierenwelzijn: een onderneming moet dierenwelzijnsbeleid hebben geformuleerd over onderwerpen als routinematige verminkingen, leefoppervlaktes, onverdoofd slachten, langeafstandsvervoer van levende dieren en het gebruik van antibiotica tijdens de groeifase. Het beleid moet ook betrekking hebben op alle geografische regio's, relaties met leveranciers en onderaannemers. We hebben de prestaties van ondernemingen beoordeeld op drie algemene parameters: governance en beheer, leiderschap en innovatie, en rapportage over en impact van de performance.
Naleving van arbeidsrechten: we onderzoeken bedrijven om te zien of ze een beleid hebben dat recht doet aan eerlijke arbeidsvoorwaarden. We beoordelen dat beleid aan de hand van de activiteiten van de onderneming zelf, maar ook die van de toeleveranciers. Daarnaast bekijken we in hoeverre diverse kwesties en processen rond arbeid naleving van dat beleid zeker stellen. Tot slot beoordelen we ook initiatieven op het gebied van toezicht en arbeidsomstandigheden die bedoeld zijn om de gezondheid van werknemers te verbeteren.
Beheer van productkwaliteit en veiligheid: we onderzoeken hoe vleesverwerkers en -verkopers ervoor zorgen dat hun producten voldoen aan de hoge kwaliteits- en veiligheidsverwachtingen van de klant. We willen dat ondernemingen beschikken over een volgsysteem waarmee ze de herkomst van vlees kunnen traceren en dat ze nauwkeurige levensmiddelenetiketten gebruiken. We geven de voorkeur aan gecertificeerde en biologische producten. Bovendien verwachten we dat ondernemingen zich houden aan Good Manufacturing Practices of een andere relevante processtandaard. Tot slot willen we dat ondernemingen een bijdrage leveren aan consumentenopvoeding inzake het effect van het eten van vlees op hun gezondheid, met als doel de consumptie van vlees te verlagen.
Innovatiemanagement: in deze sector zien we kansen voor innovatie op de volgende terreinen:
Chemische specialiteiten (producenten van diervoeding) die leiden tot innovatieve oplossingen, zoals de toevoeging van probiotica aan voer, in plaats van antibiotica.
Automatisering binnen de voedselproductie, waardoor het risico voor gezondheid en veiligheid binnen de operationele activiteiten afneemt.
Voor fastfoodrestaurants en retailers verandert de markt door de veranderende consumentenvraag. Wij verwachten dat ondernemingen actief werken aan diversificatie van de productportefeuille en in winkels en franchises zorgen voor bewustwordingsprogramma's.
Het tegengaan van ontbossing was geen officiële doelstelling in dit engagementthema. De laatste jaren zijn we echter met ondernemingen en zelfs met landen (Brazilië) de dialoog aangegaan over dit onderwerp. Dit onderwerp blijft een bron van zorg en daarom willen we daarover in gesprek blijven.
Helpful initiatives to assess corporate performance
Toen we in 2016 startten met dit engagementthema, hielden we een rondetafelgesprek met de Britse beleggersonderzoeksgroep Farm Animal Investment Risk and Return (FAIRR) en de Business Benchmark for Farm Animal Welfare (BBFAW) over de kansen en bedreigingen bekeken vanuit de veranderingen in de toeleveringsketen van vlees en vis.
Wij vonden deze twee initiatieven zeer nuttig als richtlijn voor ons onderzoek. Het gesprek hielp ons een robuust kader van indicatoren samen te stellen als basis voor onze dialoog met ondernemingen. Daarnaast droegen de Access to Nutrition Index en de PRI Deforestation Benchmark bij aan ons onderzoek naar hoe ondernemingen diverse onderwerpen binnen de vleesketen benaderen.
Onze conclusie over de engagement
Onze engagement richtte zich op ondernemingen in de hele toeleveringsketen; van biowetenschappelijke bedrijven en (vlees)verwerkers, tot en met voedselproductbedrijven en detailhandelaren. De ondernemingen met het beste resultaat zijn te vinden in Noord-Europa en Scandinavië, terwijl ook Amerikaanse bedrijven in de fastfoodsector het goed deden.
Hun activiteiten en rapportages, vooral in het kader van deelname aan het Carbon Disclosure Project, plus hun betrokkenheid bij het Cerrado Manifesto, hun formulering van wetenschappelijk onderbouwde doelstellingen en meer, tonen hun inzet aan voor duurzaamheid en de stappen die zij de afgelopen drie jaar hebben gezet voor een voortdurende verbetering daarvan.
Onze engagementprogramma's met Braziliaanse ondernemingen hebben we daarentegen gesloten. Ze waren niet effectief, omdat de betreffende bedrijven voor de meeste doelstellingen aanzienlijk achterblijven bij hun sectorgenoten. We willen echter wel dat deze ondernemingen goed blijven presteren met betrekking tot dit onderwerp en blijven daarom betrokken zo lang we in deze namen belegd zijn.
