05-10-2021 · Visie

China: een doelbewuste koers naar technologische hegemonie

Na een ambitieuze, ruim 30 jaar lange inhaalslag ten opzichte van meer ontwikkelde economieën is China nu verwikkeld in een mondiale nek-aan-nekrace om technologische hegemonie. China is al de 'fabriek van de wereld' en wil zich nu doorontwikkelen tot de innovatiehotspot van de wereld.

Download de publicatie

    Auteurs

  • Jie Lu - Head of Investments China

    Jie Lu

    Head of Investments China

Deze ambitie komt duidelijk naar voren in cijfers voor research & development (R&D). Zo wordt er verwacht dat China dit jaar, gesteund door hogere economische groei, voor het eerst meer in R&D investeert dan de Verenigde Staten (VS), waarmee het land ook in dit domein de allergrootste wordt.1 China heeft in veel thema's de voortrekkersrol al op zich genomen: bijvoorbeeld in kunstmatige intelligentie (AI), 5G-netwerken, elektriciteitsnetwerken voor ultrahoogspanning en hogesnelheidslijnen.

China's torenhoge inzet op technologie is zeker niets nieuws, maar door de oplopende spanningen met het Westen, met name de VS, staat het extra in de schijnwerpers. De afgelopen jaren onderstreepten Chinese functionarissen steeds nadrukkelijker dat het land zijn afhankelijkheid van buitenlandse technologie moet afbouwen. Soms wordt er zelfs gespeeld met het idee van een 'technologische ontkoppeling', waarmee een aantal vitale sectoren helemaal zelfredzaam zou moeten worden.

China's torenhoge inzet op technologie is zeker niets nieuws, maar door de oplopende spanningen met het Westen, met name de VS, staat het extra in de schijnwerpers

Maar China's inzet op technologie en de oplopende Chinees-Amerikaanse spanningen luiden nog geen volledige economische ontkoppeling in, noch een tijd van deglobalisering, zoals soms beweerd wordt.2 Vooralsnog blijven de beperkingen die de Amerikaanse regering in 2020 instelde voor de export naar China, feitelijk geconcentreerd in een beperkt aantal technologieën waarvoor niet-Amerikaanse alternatieven schaars zijn.

Ondertussen blijven Chinese beleidsmakers alle zeilen bijzetten voor de eigen productiesector, zodat die goederen en diensten met meer toegevoegde waarde kan opleveren. Deze functioneren namelijk als brandstof voor de motor van de economische groei. Diezelfde beleidsmakers erkennen wel dat dit onmogelijk is zonder geavanceerde technologieën uit de VS, Europa, Japan of Zuid-Korea te importeren.

Figuur 1: De tien industrieën van strategisch belang volgens MIC 2025

Figuur 1: De tien industrieën van strategisch belang volgens MIC 2025

Bron: China State Council, MERICS, Robeco, september 2021.

De technologische ambities van China zijn in 2015 formeel uit de doeken gedaan. Dat gebeurde in de vorm van het 'Made in China 2025'-initatief (MIC 2025), een uitgebreid tienjarenplan voor verdere modernisering van de binnenlandse industrie. MIC 2025 onderscheidt tien sectoren van strategisch belang, waarin China zich wil opwerken tot de wereldwijde nummer één. Denk hierbij aan luchtvaartapparatuur, medische apparatuur en high-tech schepen.

Focus op een beperkte selectie technologieën

De sectoren die in MIC 2025 als vitaal zijn aangemerkt, krijgen ondanks dat gegeven niet allemaal evenveel aandacht. Al een paar jaar krijgen initiatieven in een klein aantal opkomende technologieën prioriteit. Voorbeelden hiervan zijn kunstmatige intelligentie, halfgeleiders, robots en zogeheten new energy vehicles (NEV's) 3, waar kolossale menselijke en financiële investeringen in gedaan worden.

Figuur 2: Top 20 landen qua gepubliceerde papers over kunstmatige intelligentie, 1997-2017

Figuur 2: Top 20 landen qua gepubliceerde papers over kunstmatige intelligentie, 1997-2017

Bron: China Institute for Science and Technology Policy, juli 2018, “China AI Development Report 2018”, Tsinghua University.

China heeft misschien wel de spectaculairste resultaten geboekt op het gebied van kunstmatige intelligentie en vervult in dat domein overduidelijk ook een voortrekkersrol

China heeft misschien wel de spectaculairste resultaten geboekt op het gebied van kunstmatige intelligentie en vervult in dat domein overduidelijk ook een voortrekkersrol.4 Het Chinese AI-gerelateerde ecosysteem profiteert van diverse ondersteunende factoren. Zo biedt de enorme markt van het land een unieke kans om kolossale datasets te verzamelen en zijn beleidsmakers de technologie al lange tijd gunstig gezind.

China is dan ook hard op weg een hotspot voor AI-gedreven bedrijven te worden, bijvoorbeeld op het gebied van spraak- of beeldherkenning. Voorlopig zijn de grootste dienstverleners op het gebied van kunstmatige intelligentie ter wereld nog Amerikaanse technologiereuzen, maar Chinese bedrijven werken hun achterstand razendsnel weg. China heeft al met afstand het grootste aantal AI-professionals, met meer dan 12.000 banen in 2019, terwijl dat aantal in de VS toen op zo'n 7.500 lag.5

Er is ook grote vooruitgang geboekt met NEV's. Op de Chinese wegen rijdt de grootste vloot NEV's ter wereld rond, met een grote voorsprong op Europa en de VS. Daarnaast heeft China ook het uitgebreidste netwerk van laadpunten ter wereld. En hoewel het aantal nieuwe opnaamstellingen van NEV's in China vorig jaar lager uitviel dan in Europa, blijft China een van de meest dynamische markten ter wereld, waarvan lokale fabrikanten het grootste deel in handen hebben.

Figuur 3: Marktaandeel van de vijf grootste accufabrikanten

Figuur 3: Marktaandeel van de vijf grootste accufabrikanten

Source: SNE Research, March 2021.

Ontdek de nieuwste inzichten op het gebied van duurzaamheid

Ontvang onze Robeco-nieuwsbrief en lees als eerste de nieuwste inzichten of bouw de groenste portefeuille op.

Blijf op de hoogte

China heeft ook in diverse onderdelen van de NEV-toeleveringsketen een leidende rol weten te bemachtigen. Dat is zeker het geval in de productie van elektrische accu's – de grootste Chinese fabrikanten hebben zich samen met hun Zuid-Koreaanse en Japanse concurrenten ontpopt tot marktleiders. Alles bij elkaar ligt 70% van de wereldwijde productiecapaciteit voor accu's in China. 6

Drie beleggingsthema's

China's inzet op technologie creëert kansen in uiteenlopende sectoren, maar het is niet altijd eenvoudig om deze te lokaliseren. Niet alle initiatieven zijn – vooralsnog – zo succesvol als verwacht en politieke wil is nog geen garantie voor succes. Dat betekent niet dat er helemaal geen kansen liggen in domeinen waarin gemengde resultaten zijn geboekt, of dat geslaagd beleid ook sowieso aantrekkelijk beleggingsrendement oplevert.

Vanuit dit standpunt hebben we drie belangrijke beleggingsthema's in kaart gebracht die het overwegen waard zijn: de onstuitbare opmars van NEV's, de vooravond van Industry 4.0 in China en de toegenomen aandacht voor de lokalisatie van toeleveringsketens. Vanwege de gunstige vooruitzichten van deze drie trends zijn we ervan overtuigd dat hier sommige van de meest interessante kansen te vinden zijn.

Voetnoten

1Bron: R&D World, april 2021.
2Hale, T., 27 juli 2021, “US and China face bumpy ride as talk of decoupling intensifies”, nieuwsartikel in de Financial Times.
3NEV's zijn voertuigen die niet worden aangedreven door traditionele energiebronnen zoals loodvrije benzine of diesel. Concrete voorbeelden van dit soort voertuigen zijn plug-in elektrische voertuigen: plug-in hybrides of volledig elektrische plug-in voertuigen.
4Li, D., Tong, T. W. & Xiao, Y., 18 februari 2021, “Is China Emerging as the Global Leader in AI?”, artikel in de Harvard Business Review.
5United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD), februari 2021 “Technology and innovation report 2021 – Catching technology waves: Innovation with equity”, VN-rapport.
6Internationaal Energieagentschap, april 2020, “Global EV Outlook 2021”, rapport

Download de publicatie