09-07-2021 · Visie

Hoe overleven autofabrikanten de verschuiving naar elektrisch rijden?

Regelgeving, veranderende voorkeuren van consumenten en nieuwkomers voeren de druk op.

Er is een technologische transitie gaande

De auto-industriestapt over op een elektrische toekomst.1 De sector is sterk gericht op het beperken van de CO2-uitstoot van het productaanbod, via efficiëntere verbrandingsmotoren en, belangrijker, hybride en volledige elektrische auto's. Daarnaast communiceren autofabrikanten steeds actiever over hun klimaatstrategie, meestal inclusief hun doelstellingen voor de verkoop van elektrische auto's, een uitlaatemissie van nul en CO2-reductie of zelfs CO2-neutraliteit.

Voor de transitie naar elektrisch rijden moeten autofabrikanten fors investeren in research & development (R&D) en het uitbouwen van hun productiefaciliteiten op basis van nieuwe technologieën. Deze investeringen zijn voor autofabrikanten cruciaal om hun ambitieuze doelen te behalen, waarvoor op zichzelf weer een flinke stijging in de verkoop van elektrische auto's noodzakelijk is.

De decennialange transitie is begonnen, zoals blijkt uit het aantal elektrische auto's dat nu al op de weg te zien is. Wat ons betreft is het om twee redenen belangrijk of autofabrikanten in staat zijn om over te stappen naar een elektrische toekomst. Wereldwijd gezien draagt het bij aan het streven om de CO2-uitstoot te beperken. En binnen de sector zelf is het doorslaggevend voor de overlevingskansen van een bedrijf en het handhaven van een toonaangevende positie van de sectorleiders in het nieuwe autotijdperk. Als creditbeleggers zoeken we actief naar deze kwaliteiten in issuers en willen we beleggen in bedrijven die deze transitie overleven en ervan kunnen profiteren.

Sterke prikkel voor innovatieve verandering

De steeds strengere regelgeving voor de uitstoot van koolstof en stikstof is een belangrijke katalysator voor de technologische transitie. Over de hele wereld hebben beleidsbepalers duidelijke, strikte emissielimieten opgesteld voor nieuwe voertuigen.

Europese toezichthouders geven wereldwijd het goede voorbeeld, met niet alleen regelgeving voor strenge emissiedoelen, maar ook boetes voor autofabrikanten die deze limieten schenden. Zulke boetes zijn een belangrijke prikkel voor de fabrikanten om geld te steken in R&D en kapitaalinvesteringen.

Het vermogen om de winstmarges vast te houden loopt sterk uiteen per bedrijf. Over het algemeen heeft de overstap naar de verkoop van elektrische auto's aanvankelijk een negatieve impact op de marges, omdat elektrische auto's nog onvoldoende schaalvoordelen kennen en dus een lagere marge opleveren dan auto's met verbrandingsmotor. Daarom is het voor autofabrikanten essentieel om de productie van elektrische auto's zo snel mogelijk flink op te schalen. Anders gaat het ten koste van de algehele winstgevendheid.

Figuur 1 | CO₂-uitstoot personenauto's, genormaliseerd naar de New European Driving Cycle (NEDC)

Figuur 1 | CO₂-uitstoot personenauto's, genormaliseerd naar de New European Driving Cycle (NEDC)

Bron: International Council on Clean Transportation, gegevens tot mei 2020

Het goede nieuws is dat steeds meer consumenten overstappen op elektrisch rijden. Veel van de typische argumenten tegen het kopen van een elektrische auto, zoals de hogere aanschafkosten, de beperkte actieradius en het gebrek aan oplaadinfrastructuur, worden steeds minder sterk. De productiekosten voor auto's met verbrandingsmotor en elektrische auto's komen naar verwachting ergens in de komende jaren gelijk te liggen en de actieradius van elektrische auto's wordt steeds beter naarmate de producten verder worden ontwikkeld. Daarnaast gaat de aanleg van oplaadinfrastructuur ook onverminderd door. Er worden zelfs de nodige elektrische voertuigen gelanceerd in het Amerikaanse segment voor pick-uptrucks, dat volgens velen pas als een van de laatste segmenten de overstap zou maken.

Covid-19 versnelt de elektrificatie

Bepaalde ontwikkelingen die de uitbraak van de Covid-19-pandemie begin 2020 veroorzaakten, zijn zeer gunstig gebleken voor de elektrificatie van de auto-industrie. Zo kwamen regeringen en andere nationale regelgevingsinstanties met aantrekkelijke regelingen voor consumenten en met subsidies voor fabrikanten om de financiële impact van de pandemie op de auto-industrie te verzachten. Deze financiële prikkels en subsidies waren voornamelijk gericht op instapmodellen en modellen in het middensegment, voor zowel volledig elektrisch als plug-inhybride. Daarnaast boden regeringen ook afdankpremies voor zeer vervuilende auto's die bijna aan het einde van hun levenscyclus zijn.

Naarmate de pandemie zich verder ontwikkelde, werd de autoverkoop gestimuleerd door de trend om het openbaar vervoer te mijden en in plaats daarvan met eigen vervoer te reizen. Dat de wereldeconomie sneller herstelde dan verwacht, droeg hier ook aan bij. Daardoor herstelden de productievolumes ook sneller dan was voorzien, met als bijkomend voordeel dat consumenten een hoger aandeel auto's met lage uitstoot kopen dan voorheen. We moeten daar wel bij zeggen dat het huidige tekort aan halfgeleiders tijdelijk een rem zet op de autoproductie.

Ontdek de nieuwste inzichten op het gebied van duurzaamheid

Ontvang onze Robeco-nieuwsbrief en lees als eerste de nieuwste inzichten of bouw de groenste portefeuille op.

Blijf op de hoogte

Gevolgen voor gevestigde autofabrikanten

Het is onvermijdelijk dat de markt voor auto's met verbrandingsmotor krimpt naarmate de penetratie van elektrische auto's groeit. Afhankelijk van het tempo waarin het gebruik van elektrische auto's toeneemt, blijft de markt voor verbrandingsmotoren zitten met een groot overschot aan productiecapaciteit. En dat overschot zal op zijn beurt de winstmarges verlagen en mogelijk leiden tot afschrijvingen en dure sluitingen van fabrieken. Bedrijven die te langzaam afstappen van de verbrandingsmotor steken bovendien onnodig geld in een krimpend segment. Dat geld zou een veel hoger rendement opleveren als het in elektrificatie gestoken zou worden.